Το Εργαστήριο Τοπικής και Νησιωτικής Ανάπτυξης του Πανεπιστήμιο Αιγαίου σε συνεργασία με φορείς των νησιών προχωρά στη διεξαγωγή μελετών με αντικείμενο τις προοπτικές της βιώσιμης ανάπτυξης τους κάτω από την αυξανόμενη τουριστική πίεση, μέσα από μια ολοκληρωμένη προσέγγιση σχεδιασμού.
Η έννοια του ολοκληρωμένου σχεδιασμού, περιλαμβάνει όλους τους τομείς της οικονομίας και προέρχεται από την αντίληψη ότι, ανεξαρτήτως της θεματικής του σχεδιασμού με την οποία ασχολείται κανείς, οφείλει να λάβει υπόψη του τις διασυνδέσεις με τους άλλους τομείς της οικονομίας καθώς και τον αντίκτυπο που αυτός θα έχει σε κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο. Στο ίδιο πλαίσιο, η αρχή της συμμετοχικής διακυβέρνησης έχει να κάνει με τη μετάβαση σε πιο ανοιχτά και δημοκρατικά μοντέλα αυτοδιοίκησης, όπου δίνεται στους άμεσα ενδιαφερόμενους, αλλά και στους πολίτες γενικότερα, το πλαίσιο και τα εργαλεία ώστε να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για τα θέματα που τους αφορούν.
Η μελέτη στοχεύει, αρχικά να εντοπίσει τα προβλήματα βιωσιμότητας που έχει το νησί και την άποψη που έχουν γι’ αυτά οι κάτοικοι, οι επιχειρηματίες και οι επισκέπτες/τουρίστες – Έλληνες και ξένοι, και στη συνέχεια να προτείνει εναλλακτικά σενάρια για την αντιμετώπιση τους.
Πιο αναλυτικά, η μελέτη ξεκινά (1η φάση) με τη καταγραφή μέσα από συνεντεύξεις των απόψεων σε ό,τι αφορά στα προβλήματα του τόπου και επιχειρεί να τα τεκμηριώσει με δεδομένα και πληροφορίες, καθώς και να τα συνδέσει με τις αιτίες που τα δημιουργούν. Η τεκμηρίωση γίνεται αρχικά τις απόψεις των ενδιαφερόμενων, με δεδομένα που έχουν υπηρεσίες και φορείς (Δήμος, Λιμεναρχείο, Στατιστική Υπηρεσία, Αγροτικός Συνεταιρισμός κλπ) και συνεχίζεται με πρωτογενείς έρευνες σε επιχειρήσεις, τουρίστες, κατοίκους και εργαζόμενους.
Μετά την ολοκλήρωση της καταγραφής της κατάστασης, ακολουθεί (2η φάση), με βάση τα δεδομένα αυτά, η αξιολόγηση του κατά πόσο το νησί είναι βιώσιμο (σε ότι αφορά στην οικονομική αποτελεσματικότητα, τη κοινωνική ισορροπία και τη περιβαλλοντική κατάσταση) και ο προσδιορισμός των αιτιών που έχουν δημιουργήσει τη κατάσταση αυτή (αποτύπωμα δραστηριοτήτων και βαθμός ελκυστικότητας του νησιού). Στόχος είναι η δημιουργία μιας ξεκάθαρης εικόνας, προσδιορίζοντας ποια είναι να ισχυρά σημεία του νησιού και οι ευκαιρίες του εξωτερικού περιβάλλοντος που πρέπει να αξιοποιηθούν, αλλά και ποιες οι αδυναμίες που οφείλουν να θεραπευθούν καθώς και οι κίνδυνοι (πχ. κλιματική αλλαγή) που πρέπει να αντιμετωπιστούν (SWOT Analysis).
Στη τελευταία 3η φάση γίνεται διερεύνηση του οράματος ανάπτυξης του νησιού, μέσα από διατύπωση εναλλακτικών σεναρίων για το μέλλον του. Μετά από την επιλογή της επιθυμητής πορείας θα διαμορφωθούν οι στρατηγικοί στόχοι και οι άξονες δράσης που θα επιτρέψουν στην υλοποίηση της μέσα από το Επιχειρησιακό Σχέδιο του Δήμου αλλά και παρεμβάσεις σε άλλους αρμόδιους φορείς.
Στη προσπάθεια αυτή οι μόνιμοι κάτοικοι, οι επιχειρηματίες, οι εργαζόμενοι αλλά και οι επισκέπτες του νησιού έχουν τη δυνατότητα να έχουν ουσιαστικό λόγο. Συμπληρώνοντας τα ερωτηματολόγια βοηθούν στην σωστή καταγραφή της παρούσας κατάστασης, και με την ενεργή συμμετοχή τους τις ανοιχτές συζητήσεις, βοηθούν στην επιλογή του καλύτερου σεναρίου ανάπτυξης του νησιού. Άλλωστε το μέλλον των νησιών τους αφορά περισσότερο από τον καθένα.
Οι σελίδες που ακολουθούν αναφέρονται ξεχωριστά σε κάθε νησί για το οποίο υπάρχει μελέτη σε εξέλιξη.
